ქალთა უფლებები

Women's rights

რა არის ქალი?

... ვსვამთ შეკითხვას რა არის ქალი? ამ პრობლემის გამო მაშინვე პირველი პასუხი მომდის აზრად: მამაკაცი არასოდეს არ დაწერს წიგნს იმის შესახებ, თუ რა განსაკუთრებული ადგილი უკავია მას ადამიანურ სამყაროში. თუ მე მსურს რომ ჩემი თავი განვსაზღვრო, უნდა გამოვაცხადო რომ ვარ ქალი, ეს ჭეშმარიტება შექმნის იმ საფუძველს, რომელზეც აღმოცენდება სხვა განცხადებები. 


…....თითქოს ფორმალურად სამართლებრივი დეკლარაციების მიხედვით მამაკაცები დაKქალები სიმეტრიულნი არიან. თუმცა მამაკაცი პოზიტიურის ან შუალედურის გამომხატველია, ქალი კი ნეგატიურის.


.....ზოგჯერ აბსტრაქტული დისკუსიისას მამაკაცის პასუხს გავუწბილებივარ: “თქვენ ასე იმიტომ  ფიქრობთ რომ ქალი ხართ”, მაგრამ მე ვიცოდი, რომ ჩემი თავდაცვა ჩემი პასუხი იყო, ყოველგვარი სუბიექტურობის გარეშე:”მე ამას ასე ვფიქრობ იმიტომ, რომ ეს არის სიმართლე” არასდროს მიპასუხია:”თქვენ საწინააღმდეგოს Pფიქრობთ იმიტომ, რომ მამაკაცი ხართ”. თვით ის ფაქტი, რომ ხარ მამაკაცი არ არის განსაკუთრებული რამ. მამაკაცი, იმიტომ რომ ის მამაკაცია, უკვე მართალია, მაგრამ ქალი არ არის მართალი...


პრაქტიკულად არსებობს აბსოლუტური ვერტიკალი, რომელთან მიმართებაშიც განისაზღვრება დამრეცი, არსებობს აბსოლუტური ადამიანური ტიპი და ეს არის მამრობითი სქესი... “ჩვენ განვიხილავთ ქალს, რომელიც იტანჯება თავის ბუნებრივი დეფექტურობის გამო”- ამბობს არისტოტელე. ეს არის ევა, გენეზისის სიმბოლო, რომელიც ადამის ნეკნიდან წარმოიშვა. ადამიანური სამყარო არის მამრობითი და ამიტომ მამაკაცი განიხილავს ქალს არა თავის თავში, არამედ თავის თავთან მიმართებაში: ქალი არ არის წარმოდგენილი როგორც დამოუკიდებელი არსება... მამაკაცი მოიაზრება ქალის გარეშე, ქალი კი არ მოიაზრება მამაკაცის გარეშე... 


ქალი განისაზღვრება მამაკაცთან მიმართებაში და არა მამაკაცი ქალთან მიმართებაში. ქალი არის არაარსებითი არსებითთან მიმართებაში.
მამაკაცი არის მთავარი აბსოლუტური, ქალი კი არის სხვა.

თავისუფლება - ქალისუფლებას

ქალთა ინიციატივების მხარდამჭერი ჯგუფის მიერ 8 მარტის კვირეულისთვის დაგეგმილ ღონისძიებებს შორის გათვალისწინებული იყო ორი ფლეშმობის ორგანიზებაც.

ერთ-ერთი ფლეშმობი ჩატარდა 8 მარტს, ფილარმონიის მიმდებარე ტერიტორიაზე. დიდ ბანერზე დაიბეჭდა ცნობილი ფემინისტური პლაკატის („We Can Do It“) თემაზე შექმნილი ნახატი, რომელიც ქალთა კლუბის ერთ-ერთ წევრს ეკუთვნის. ნახატზე ხევსურულ სამოსში ჩაცმული ქალია გამოსახული წარწერით „თავისუფლება ქალისუფლებას!“ .

ფლეშმობის მონაწილეები სთხოვნდნენ გამვლელებს დახმარებოდნენ პირქვე დამხობილი ნახატის წამოწევაში. უმრავლესობა დათანხმდა, თუმცა იყვნენ ისეთებიც, რომლებმაც თავი შეიკავეს დახმარებისგან. წარწერის წაკითხვისას მამაკაცების რეაქცია სხვადასხვაგვარი იყო. ზოგი გაღიზიანდა, ზოგმა ჩათვალა რომ მოტყუვდა და ხაფანგში გაება, ზოგს უბრალოდ გაეღიმა, იყვნენ ისეთებიც ვინც იზიარებდა ქალთა უფლებების დაცვის აუცილებლობას. ყველას ვინც დაეხმარა ქალთა კლუბის წევრებს ნახატის წამოწევაში დაურიგდათ საჩუქრად „სტიკერები“ წარწერით „თავისუფლება ქალისუფლებას“.

მეორე ფლეშმობი ჩატარდა 10 მარტს ალექსანდროვის ბაღში. ამ შემთხვევაში გამვლელები მხოლოდ მაყურებლის როლში იყვნენ. ფლეშმობი სიტყვებით თამაშის პრინციპზე იყო აგებული. სამმა ქალმა გაფინა თეთრეული. ზეწრებზე ეწერა სტატუსები, რომელშიც საზოგადოება ათავსებს ქალს. ფლეშმობის კონცეფცია მდგომარეობდა იმის ილუსტრაციაში, თუ რა მწირია არჩევანი, რომელიც ქალს გააჩნია პატრიარქალურ საზოგადოებაში. ეს კარგად გამოიხატება ენაშიც. ქალებმა გამოფინეს დამარცვლული სტატუსები, და ახდენდნენ პრეფიქს-სუფიქსების მონაცვლეობას, რომელიც ერთ ფუძეს ერთვის(გასა-თხოვ-არი, გაუ-თხოვ-არი, გა-თხოვ-ილი, გამო-თხოვ-ილი და ა.შ.).  ფლეშმობის ბოლოს კი მოხსნეს გაფენილი „სარეცხი“ და დაკიდეს სლოგანი „თავისუფლება ქალისუფლებას“

ადამიანის უფლებები

ადამიანის უფლებები, რომლებიც დაკავშირებულია ქალთა უფლებებთან და თავისუფლებებთან. საერთაშორისო სამართალში მიღებულია რამდენიმე საერთაშორისო აქტი, რომლებიც განსაზღვრავენ ქალთა სტატუსს. ქალთა უფლებების დასკვნასთან დკავაშირებით ფუნდამენტური პრინციპია ქალთა დისკრიმინაციის აკრძალვის პრინციპი, რომელიც განმტკიცებულია ადამიანის უფლებათა თითქმის ყველა საერთაშორისო ხელშეკრულებით. სხვა საერთაშორისოსამართლებრივ აქტებთან ერთად ქალთა და მამაკაცთა თანასწორობის პრინციპი გათვალისწინებულია: ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციაში (1948), საერთაშორისო პაქტში სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებების შესახებ (1966), საერთაშორისო პაქტში ეკონომიკური, სოციალური და კულტურული უფლებების შესახებ (1966), აგრეთვე შრომის საერთაშორისო ორგანიზაციის კონვენციაში შრომისა და დასაქმების სფეროში დისკრიმინაციის შესახებ (1958), იუნესკოს კონვენციაში განათლების სფეროში დისკრიმინაციის წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ (1960), კონვენციაში მამაკაცთა და ქალთა მიერ თანაბარი სამუშაოს შესრულებისათვის თანაბარი ანაზღაურების შესახებ (1951). ქალთა სტატუსს აწესრიგებს ისეთი მნიშვნელოვანი ხელშეკრულებებიც, როგორებიცაა: კონვენცია ქალთა პოლიტიკური უფლებების შესახებ (1952) და კონვენცია გათხოვილ ქალთა მოქალაქეობის შესახებ (1957). განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს 19.XI.1979 კონვენციას ქალთა დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ: იგი ითვალისწინებს ქალთა ფუნდამენტურ უფლებებს და ქმნის სახელმწიფოს მიერ ამ უფლებათა შესრულების ზედამხედველობის მექანიზმს, რაც სახელმწიფო მოხსენებათა განხილვით გამოიხატება. გაეროს ფარგლებში მოქმედებს კომისია ქალთა მდგომარეობის შესახებ, რომელიც გაეროს ეკონომიკური და სოციალური საბჭოს დამხმარე ორგანოა.

ქალთა უფლებები

ე.წ. კოლექტიური უფლებები, რომელიც „ადამიანის უფლებათა მესამე თაობას“ განეკუთვნება. ქალის უფლებების ცალკე გამოყოფა ნაკარნახევი იყო ქალისადმი ისტორიულად ჩამოყალიბებული სტერეოტიპული დამოკიდებულებით, გენდერული ასიმეტრიისა და გენდერული უთანასწორობის დაძლევის სურვილით. ქალთა უფლებები ითვალისწინებს ქალის რეპროდუქციულ, პოლიტიკურ-ეკონომიკურ-სოციალური გადაწყვეტილებების მიმღებ სტრუქტურებში მონაწილეობის, განათლების, დასაქმების, სუფთა გარემოს, სამშვიდობო პროცესში ჩართვის უფლებებს. ქალთა უფლებების პოლისის ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს დოკუმენტს წარმოადგენს „ქალთა დისკრიმინაციის ყველა ფორმის ლიკვიდაციის კონვენცია“.

Women's rights...

Women's rights are entitlements and freedoms claimed for women and girls of all ages in many societies. The idea is that women should have equal rights withmen.

In some places these rights are institutionalized or supported by law, local custom, and behaviour, whereas in others they may be ignored or suppressed. They differ from broader notions of human rights through claims of an inherent historical and traditional bias against the exercise of rights by women and girls in favour of men and boys.^[1]

Issues commonly associated with notions of women's rights include, though are not limited to, the right: to bodily integrity and autonomy; to vote (suffrage); to hold public office; to work; to fair wages or equal pay; to own property; to education; to serve in the military or be conscripted; to enter into legal contracts; and to have marital, parental and religious rights.